Present Perfect Continuous: wanneer en hoe gebruik je het?

Je hebt vast weleens zinnen gehoord als “I have been studying English all morning.” Dit is een voorbeeld van de Present Perfect Continuous. Deze tijd is onmisbaar als je wilt aangeven dat een handeling in het verleden begon en tot op heden doorgaat of net is gestopt, maar nog steeds relevant is. In deze blogpost duiken we dieper in op de vorming, het gebruik en de signaalwoorden van de Present Perfect Continuous—met duidelijk voorbeelden en Nederlandse vertalingen.

1. Vorming van de Present Perfect Continuous

De Present Perfect Continuous wordt gevormd met:

1. has/have
2. been
3. Het werkwoord + -ing (de gerund-vorm)

Formule:
subject + has/have + been + verb–ing

Voorbeelden (Engels → Nederlands):

• I have been working all day.
  • (Ik ben de hele dag aan het werken geweest.)
• She has been reading that book since this morning.
  • (Zij is dat boek sinds vanmorgen aan het lezen.)

Let op het verschil tussen has (bij he, she, it) en have (bij I, you, we, they).

2. Wanneer gebruik je de Present Perfect Continuous?

2.1. Een actie die in het verleden begon en nog steeds doorgaat

• Engels: I have been learning English for three years.
• Nederlands: Ik leer (al) drie jaar Engels / Ik ben al drie jaar Engels aan het leren.

Dit geeft aan dat je drie jaar geleden begon met Engels leren en er nu nog mee bezig bent.

2.2. Een actie die net is gestopt, maar nog steeds effect heeft

• Engels: You look tired. Have you been working out?
• Nederlands: Je ziet er moe uit. Heb je net gesport?

Hier begon de activiteit (sporten) in het verleden, duurde voort en is misschien net (recent) afgelopen. Het resultaat (moe zijn) is nog zichtbaar of voelbaar.

2.3. Herhaaldelijk handelen over een periode

• Engels: They have been calling me all day.
• Nederlands: Ze hebben me de hele dag (telkens weer) gebeld.

De handeling (bellen) heeft meerdere keren plaatsgevonden over een langere periode, en de nadruk ligt op de duur of herhaling.

3. Signaalwoorden

Vaak kom je de Present Perfect Continuous tegen in combinatie met woorden die verwijzen naar een periode van tijd. Denk aan:

• for (gedurende)
  • I have been waiting for two hours. (Ik wacht al twee uur.)
• since (sinds een specifiek moment)
  • He has been living here since 2019. (Hij woont hier sinds 2019.)
• lately / recently (de laatste tijd)
  • She has been feeling better lately. (Ze voelt zich de laatste tijd beter.)
• all day / week / month / year (al de hele dag, week, etc.)
  • We have been working all week to meet the deadline. (We zijn de hele week aan het werk om de deadline te halen.)

4. Het verschil met de Present Perfect Simple

Het kan soms verwarrend zijn wanneer je moet kiezen tussen Present Perfect Continuous en Present Perfect Simple. Zo gebruik je beide:

• Present Perfect Continuous (have been doing)
  • Nadruk op de duur, voortgang of herhaling van een actie.
  • Bv. “I have been studying for hours.” (Ik ben al uren aan het studeren.)
• Present Perfect Simple (have done)
  • Nadruk op het resultaat of de voltooiing van de actie.
  • Bv. “I have studied Chapter 1.” (Ik heb hoofdstuk 1 bestudeerd.)

Voorbeeldvergelijking:

• I have been cleaning the house (ik ben bezig geweest met schoonmaken, nadruk op de duur/activiteit)
• I have cleaned the house (de activiteit is afgerond en het resultaat is: het huis is nu schoon).

5. Veelvoorkomende fouten en aandachtspunten

1. Verwar het niet met de Present Continuous
   • Present Continuous: I am studying now (op dit moment)
   • Present Perfect Continuous: I have been studying since this morning (sinds vanmorgen bezig, gaat nog door).
2. Pas op met stative verbs
   Sommige werkwoorden (zoals to know, to love, to believe) gebruik je normaal niet in de continuous-vorm, zelfs niet in de Present Perfect. Je zegt dus meestal:
   • I have known her for years (en niet I have been knowing her for years).
3. Gebruik ‘for’ en ‘since’ juist
   • For + periode → for two hours, for three weeks, for a long time
   • Since + specifiek moment → since Monday, since 2015, since I was a child

6. Voorbeelden om te oefenen

1. Vul de juiste vorm in (Present Perfect Continuous of Present Perfect Simple):
   • I ___ (work) here for five years.
     

     Mogelijk antwoord: I have been working here for five years. (Nadruk op duur.)

   • He ___ (finish) his assignment already.
     

     Mogelijk antwoord: He has finished his assignment already. (Nadruk op resultaat.)

2. Vertaal naar het Engels:
   • “Ik ben sinds vanochtend bezig met mijn scriptie.”
     

     Engels: I have been working on my thesis since this morning.

   • “Wij koken al uren voor het feest vanavond.”
     

     Engels: We have been cooking for hours for tonight’s party.